The role of bony anatomic variations on development of chronic sinusitis has been questioned since the revolution of paranasal sinus CT as a diagnostic tool for the disease. In this study, the incidences of septal deviation, agger nasi cell, concha bullosa, haller cell, pneumatised uncinate and paradoxic middle turbinate were determined in 142 patients who underwent FESS for chronic sinusitis. Fifty-two patients with the complaint of tinnitus and who did not have any nasal complaints were considered as controls. Sinusitis scores and the relation of bony anatomic variations to scores were determined on paranasal CT. Paradoxic middle turbinate was more frequently encountered in the sinusitis group whereas pneumatised uncinate was more frequent in the control group. There was no significant difference on the sinusitis scores between groups with or without bony anatomic variations. Regardless of the anatomic variations, ostiomeatal complex opacification was associated with increased opacification of maxillary, frontal, anterior and posterior ethmoid sinuses. Thirteen per cent of the asymptomatic patients had sinus opacification on their CTs. Our study suggests that bony anatomic variations do not predispose to chronic sinusitis.

Kronik sinüzit tanısında Bilgisayarlı tomografinin (BT) kullanımıyla kemik anatomik varyasyonların kronik sinüzit etiolojisindeki rolü tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada kliniğimizde kronik sinüzit nedeniyle FESC uygulanan 142 hastada septum deviasyonu, agger nazi hücresi, konka bulloza, haller hücresi, pnömatize unsinat ve paradoksik orta konka insidansı belirlendi. Tinnitus nedeniyle takip edilen ve nazal şikayeti olmayan 52 hasta da kontrol grubu olarak alındı. Hastaların paranazal tomografilerinde sinüzit evrelendirmesi yapıldı ve sinüzit skorları ile kemik varyasyonların ilişkisi belirlendi. Paradoks orta konkanın sinüzit grubunda, pnömatize unsinatın de kontrol grubunda sık olduğu görüldü. Varyasyon olan ve olmayan gruplarda sinüzit skorları arasında anlamlı bir farklılık bulunamadı. Anatomik varyasyon olsun olmasın, ostiomeatal bölge opasifikasyonu maksiller, frontal, anterior ve posterior etmoid hücrelerde artmış sinüs opasifikasyonu ile birlikte görüldü. Asemptomatik hastaların BT’lerinde %13 oranında sinüs opasifikasyonuna rastlandı. Çalışmamız kemik anatomik varyasyonların sinüzite predispozisyon yarattığı görüşünü desteklemedi.