Migren ve Gerilim Tipi Baş Ağrısında Bilişsel Kontrol ve Okülomotor Performans: Sakkadometri Bulguları
Cognitive Control and Oculomotor Performance in Tension-Type Headache and Migraine: Saccadometry Findings
Received Date : 28 Apr 2025
Accepted Date : 07 Jul 2025
Available Online : 18 Jul 2025
Asya Fatma MENa, Gülce KİRAZLIb, Tuğba YILMAZc
aUniversity of Health Sciences, Hamidiye Faculty of Health Sciences, Department of Audiology, İstanbul, Türkiye
bEge University Faculty of Health Sciences, Department of Audiology, İzmir, Türkiye
cUniversity of Health Sciences, Gülhane Faculty of Health Sciences, Department of Audiology, Ankara, Türkiye
Doi: 10.24179/kbbbbc.2025-111572 - Makale Dili: EN
KBB ve BBC Dergisi
ÖZET
Amaç: Bu çalışmanın amacı, gerilim tipi baş ağrısı (GTBA) ve
migren tanısı almış bireylerde sakkadometri yöntemi kullanılarak antisakkad
ve prosakkad göz hareketlerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi
ve bilişsel kontrol ile yürütücü işlev süreçlerindeki
etkilenimin araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya; 29
GTBA hastası, 29 migren hastası ve 29 sağlıklı kontrol bireyi dâhil edilmiştir.
Antisakkad ve prosakkad testleri video nistagmografi (VNG)
sistemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bilişsel işlevler, yürütücü kontrol,
inhibisyon ve dikkat gibi süreçlerle ilişkili olduğu bilinen antisakkad
testi aracılığıyla dolaylı olarak değerlendirilmiştir. Analiz edilen
parametreler arasında latans, hız, doğruluk ve yönsel hata oranı yer almıştır.
İstatistiksel karşılaştırmalar için varyans analizi ve Kruskal-Wallis
testleri ile Bonferroni düzeltmeleri uygulanmıştır. Bulgular:
Antisakkad görevinde hem migren hem de GTBA gruplarında latans
(p=0,0001) anlamlı şekilde artmış, doğruluk oranı (p=0,002) azalmış
ve yönsel hata oranı (p=0,0001) artmıştır. Migren grubunda latans süresi
ve yönsel hata oranı GTBA grubuna kıyasla daha yüksek bulunmuştur
(p=0,0001). Ayrıca, antisakkad hız parametresinde de her iki
hasta grubu kontrol grubuna göre daha düşük performans sergilemiştir
(p=0,008). Migren ve GTBA grupları arasında anlamlı fark saptanmamıştır.
Prosakkad görevinde latans, hız, doğruluk ve yönsel hata parametrelerinde
gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Sakkadometri, özellikle antisakkad görevleri aracılığıyla,
GTBA ve migren hastalarında yürütücü işlev bozukluklarının objektif
değerlendirilmesinde alternatif etkili bir araç olabilir. Sakkadometrinin
VNG test bataryalarına entegrasyonu, odyoloji, nöroloji ve kulak burun
boğaz disiplinleri arasında multidisipliner bir değerlendirme yaklaşımını
destekleyebilir.
Anahtar Kelimeler: Gerilim tipi baş ağrısı; migren; sakkadometri; bilişsel kontrol; antisakkad
ABSTRACT
Objective: The aim of this study was to comparatively
evaluate antisaccade and prosaccade eye movements using saccadometry
method in individuals diagnosed with tension-type headache (TTH)
and migraine and to investigate the effect on cognitive control and executive
function processes. Materials and Methods: The study included
29 GTBA patients, 29 migraine patients and 29 healthy control
subjects. Antisaccade and prosaccade tests were performed using Video
Nystagmography (VNG) system. Parameters analyzed included latency,
velocity, accuracy and directional error rate. Results: In the antisaccade
task, latency increased significantly (p = 0.0001), accuracy
decreased (p = 0.002) and directional error rate increased (p = 0.0001)
in both migraine and GTBA groups. Latency duration and directional
error rate were higher in the migraine group compared to the GTBA
group (p = 0.0001). In addition, both patient groups showed lower performance
in the antisaccade velocity parameter compared to the control
group (p = 0.008). No significant difference was found between migraine
and GTBA groups. In the prosaccade task, no significant difference
was found between the groups (p>0.05). Conclusion:
Saccadometry, especially through antisaccade tasks, may be an alternative
effective tool for the objective assessment of executive dysfunction
in patients with TTH and migraine. Integration of
saccadometry into VNG test batteries may support a multidisciplinary
assessment approach between audiology, neurology and otolaryngology.
Keywords: Tension-type headache; migraine; saccadometry; cognitive control; antisaccade