Obstrüktif uyku apnesi [obstructive sleep apnea (OSA)], uyku sırasında üst solunum yollarının kısmi veya tam tıkanıklığına bağlı olarak tekrarlayan epizodlardan oluşan bir uyku bozukluğudur. Sirkadiyen ritimler, doğal biyolojik ritimlerdir ve 24 saatlik bir döngüyü takip ederler. Bu ritimler, dış çevre faktörleri ile özellikle ışık ve karanlık arasındaki değişimlerle senkronize olurlar. OSA ve sirkadiyen ritimler arasındaki ilişki karmaşık ve çok yönlüdür. Sirkadiyen ritimlerin bozulması, uyku kalitesini ve genel uyku-uyanıklık düzenini etkileyebilir. Uyku apnesi durumunda, uyku sırasında üst solunum yollarının tekrarlayan tıkanma epizodları normal uyku düzenini bozabilir. Uyku parçalanması ve uyku apnesine bağlı faktörler, örneğin aralıklı hipoksi durumu ve altta yatan oksidatif stres, sirkadiyen ritimlerin temeldeki moleküler ve hücresel mekanizmalarını doğrudan etkileyebilir. Klinik ve temel araştırmalar, sirkadiyen ritim ile OSA arasındaki ilişki hakkında çeşitli bulgular ortaya koymuştur. Bu çalışmalar; solunum, metabolizma ve hormon salgısı düzenlemesinde sirkadiyen ritmin önemini, OSA’nın melatonin salgısı, kan basıncı ve glukoz metabolizması üzerindeki etkisini vurgulamaktadır. Ayrıca bu çalışmalar, sirkadiyen ritmi, uyku apnesi ve ilişkili metabolik bozukluklar için potansiyel bir terapötik hedef olarak önermektedir. OSA ve sirkadiyen ritimler arasındaki ilişkinin anlaşılması, uyku apnesi ve ilişkili komorbiditelerin yönetimi ve tedavisi açısından önemlidir. Bu derleme makalesi, sirkadiyen ritmin moleküler ve sistemik yönlerini, OSA ile ilişkisini, hastalık gelişimi ve tedavisi açısından potansiyel sonuçları literatür eşliğinde araştırmaktadır.

Obstructive sleep apnea (OSA) is a sleep disorder characterized by recurrent episodes of partial or complete obstruction of the upper airway during sleep. Circadian rhythms are natural biological rhythms that follow a 24-hour cycle and are synchronized with external cues, primarily the alternating patterns of light and darkness. The relationship between sleep apnea and circadian rhythms is complex and multifaceted. Disruptions in circadian rhythms can impact sleep quality and overall sleep-wake regulation. In the case of sleep apnea, the recurrent episodes of partial or complete obstruction of the upper airway during sleep can lead to disruptions in the normal sleep pattern. Sleep fragmentation and sleep apnea-related factors, such as intermittent hypoxia and oxidative stress, can directly affect the molecular and cellular mechanisms underlying circadian rhythms. Clinical and basic research studies have provided further evidence of the relationship between circadian rhythm and OSA. These studies highlight the importance of the circadian clock in regulating breathing, metabolism, and hormone secretion, the impact of OSA on melatonin secretion, blood pressure, and glucose metabolism, and propose it as a potential therapeutic target for sleep apnea and associated metabolic disorders. Understanding the relationship between OSA and circadian rhythms is important for managing and treating sleep apnea and its associated comorbidities. This review paper explores the molecular and systemic aspects of the circadian rhythm, their relationship with OSA, and the potential implications for disease development and treatment in literature highlights.