Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezlerinde Mesleki Gürültü Maruziyeti: Türkiye Genelinde Ses Düzeyleri ve Operatörler Üzerindeki Odyometrik Etkilerin Değerlendirilmesi
Occupational Noise Exposure in Hyperbaric Oxygen Therapy Centers: A Nationwide Study on the Sound Levels and Audiometric Impact on Operators in Türkiye
Received Date : 27 Apr 2025
Accepted Date : 10 Jul 2025
Available Online : 20 Aug 2025
Recep ÖZKANa, Taylan ZAMANb, Osman TÜRKMENc, Levent YÜCELd
aUniversity of Health Sciences Faculty of Medicine, Van Training and Research Hospital, Department of Underwater and Hyperbaric Medicine, Van, Türkiye
bUniversity of Health Sciences Faculty of Medicine, Gülhane Training and Research Hospital, Department of Underwater and Hyperbaric Medicine, Ankara, Türkiye
cAnkara Etlik City Hospital, Clinic of Underwater and Hyperbaric Medicine, Ankara, Türkiye
dUniversity of Health Sciences Faculty of Medicine, Gülhane Training and Research Hospital, Department of Otorhinolaryngology, Ankara, Türkiye
Doi: 10.24179/kbbbbc.2025-111570 - Makale Dili: EN
KBB ve BBC Dergisi
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, Türkiye genelindeki hiperbarik oksijen tedavi
(HBOT) merkezlerinde gürültü düzeylerini ölçmeyi basınç odası operatörlerinin
işitme eşiklerine olan olası etkilerini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Gereç ve
Yöntemler: Kasım-Aralık 2021 tarihleri arasında 41 HBOT merkezinde ses şiddeti
ölçümleri gerçekleştirildi. Gürültü düzeyleri, kalibre edilmiş ses seviyesi
ölçer cihaz kullanılarak 4 operasyonel aşamada kaydedildi. Yirmi sekiz uygun
operatöre ait odyometrik veriler retrospektif olarak analiz edildi. İşitme eşikleri,
mesleki etkileri izole edebilmek amacıyla yaş ve cinsiyete göre Avrupa normu
Uluslararası Standartlar Örgütü 7029:2017 standardı kullanılarak düzeltildi. Bulgular:
Maksimum eşdeğer sürekli ses seviyesi [Leq (desibel) dB(A)] 81,9 dB(A),
en yüksek tepe gürültü seviyesi [Lpeak dB(C)] ise 114,5 dB(C) olarak kaydedildi.
Merkezlerin %63,4’ünde, tedavi derinliğinde ventilasyon açıkken 70 dB(A)
sınırı aşıldı. Sağ kulakta 4.000 Hz frekansında istatistiksel olarak anlamlı bir
işitme eşiği değişimi gözlendi (p=0,039). Hiçbir operatörde klinik gürültüye bağlı
işitme kaybı [noise-induced hearing loss (NIHL)] izlenmedi; ancak bulgular erken
koklear etkilenim olabileceğini düşündürmektedir. Sonuç: Basınç odası operatörlerinde
klinik düzeyde NIHL saptanmamış olmakla birlikte, 4.000 Hz’de anlamlı
işitme eşiği değişimi-gürültüye bağlı işitme kaybında genellikle ilk etkilenen
frekans-mesleki gürültü maruziyetinin erken işitsel etkilerini göstermektedir. Gürültü
düzeyi 70 dB(A)’yı aşan merkezlerde düzenli gürültü izlemeleri, rutin odyometrik
değerlendirmeler, işitme koruyucu aparat kullanımı ve mühendislik
kontrollerinin uygulanması önerilmektedir. Bu bulgular, HBOT merkezlerine
özgü güncellenmiş ulusal yeni yönetmeliğe duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hiperbarik oksijenasyon; mesleki gürültü; gürültüye bağlı işitme kaybı
ABSTRACT
Objective: This study aimed to measure noise levels in hyperbaric
oxygen therapy (HBOT) centers across Türkiye and to evaluate their potential
impact on the hearing thresholds of hyperbaric chamber operators. Material and
Methods: Between November-December 2021, sound intensity measurements
were conducted in 41 HBOT centers. Noise levels were recorded during the 4 operational
phases using a calibrated sound level meter. Audiometric data from 28
eligible operators were retrospectively analyzed. Hearing thresholds were corrected
for age and sex according to the European norm International Standart of
Organization 7029:2017 standard to isolate occupational effects. Results: The
maximum equivalent continuous sound level [Leq decibel (dB) (A)] was recorded
as 81.9 dB(A), and the highest peak noise level [Lpeak dB(C)] was recorded as
114.5 dB(C). In 63.4% of the centers, the 70 dB(A) limit was exceeded during the
treatment depth when the ventilation was on. A statistically significant hearing
threshold shift at 4,000 Hz was observed in the right ear (p=0.039). No operator
met the clinical criteria for noise-induced hearing loss (NIHL); however, the findings
were suggestive of early cochlear involvement. Conclusion: Although no
clinical NIHL was detected among the hyperbaric chamber operators, the significant
threshold shift at 4,000 Hz, the frequency often first affected by noise exposure,
indicates the early auditory effects of occupational noise exposure. In
centers where noise levels exceed 70 dB(A), regular noise monitoring, routine
audiometric evaluations, the use of hearing protection, and the implementation of
engineering controls are recommended. These findings highlight the need for updated
national regulations specifically tailored to HBOT centers.
Keywords: Hyperbaric oxygenation; occupational noise; noise induced hearing loss