ISSN: 1300 - 6525 E-ISSN: 2149 - 0880
kulak burun boÄŸaz
ve baÅŸ boyun cerrahisi dergisi
http://dergi.kbb-bbc.org.tr
Kayıtlı İndeksler








ORIGINAL RESEARCH

Investigation of Turkish Word Lists Used in the Speech Recognition Threshold
KonuÅŸmayı Alma EÅŸiÄŸi Testinde Kullanılan Türkçe Sözcük Listelerinin Ä°ncelenmesi
Received Date : 10 Dec 2022
Accepted Date : 06 Feb 2023
Available Online : 14 Feb 2023
Doi: 10.24179/kbbbbc.2022-94798 - Makale Dili: TR
KBB ve BBC Dergisi. 2023;31(2):90-103
Copyright © 2020 by Turkey Association of Society of Ear Nose Throat and Head Neck Surgery. This is an open access article under the CC BY-NC-ND license (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
ABSTRACT
Objective: The aim of this study is to investigate how the three commonly used word lists in our country (Hacettepe, Marmara and Başkent lists) are developed in the speech recognition threshold (SRT) test, which is a part of the routine audiological evaluation, and to examine the variety of words and phoneme content in the lists. Material and Methods: Information about the SRT test word lists used in Hacettepe, Marmara and Başkent Universities was obtained from the developers and the lists were collected in the Excel database, and word diversity (noun, adjective or adverb, exclamation and verb) was determined based on the dictionaries of the Turkish Language Institution, and then the Contemporary Türkiye Turkish of the International Phonetic Association phoneme definitions, vowel and consonant phoneme distributions are revealed. Moreover; the ratios of two vowels (/i, e/) voiced in the front of the mouth and three vowels (/a, o, u/) voiced in the back and the ratios of nasal phonemes (/m, n/) were found separately. Results: It is reported that the existing SRT test lists are prepared from 3-syllable words based on intelligibility and the word variety and structure of Turkish. It was emphasized that the Marmara list was prepared especially from materials for children. While the Hacettepe list is the richest list in terms of the number of words and phonemes, it is also the list where non-noun words are used the most. It is seen that the lists have similar phoneme balance, although they show some differences. However, it is seen that the /ɣ/(ğ) phoneme is used relatively more in the Marmara list, and the rate of vowels in general and especially front vowels is lower than in other lists. Conclusion: The Hacettepe list stands out with its widespread use and the diversity of its word and phoneme content. On the other hand, the Marmara list is specially prepared from materials for children and seems to be a more sensitive list for hearing loss at relatively high frequencies. The list of capitals draws attention in terms of the fact that the words are mostly composed of nouns and the order of the word structures. The lack of psychometric curves of existing word lists is a major shortcoming.
ÖZET
Amaç: Çalışmanın amacı; rutin odyolojik değerlendirmenin bir parçası olan Konuşmayı alma/anlama eşiği testi (KAET)'nde ülkemizde yaygın kullanılan 3 sözcük listesinin (Hacettepe, Marmara ve Başkent listeleri) nasıl geliştirildiğini araştırmak ve içerdikleri sözcüklerin çeşitliliğini ve fonem içeriklerini incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Hacettepe, Marmara ve Başkent Üniversitelerinde kullanılan KAET sözcük listeleri hakkında hazırlayıcılardan bilgi alınmış, listeler Excel veri tabanında toplanarak önce Türk Dil Kurumu sözlükleri esas alınarak sözcük çeşitliliği (isim, sıfat veya zarf, ünlem ve fiil) saptanmış ardından Uluslararası Fonetik Derneğinin Çağdaş Türkiye Türkçesi fonem tanımları dikkate alınarak ünlü ve ünsüz fonem dağılımları belirlenmiştir. Ayrıca ağzın ön kısmında seslendirilen 2 ünlüsü (/i, e/), arkada seslendirilen 3 ünlüsünün (/a, o, u/) oranları ve nazal fonemlerin (/m, n/) oranları ayrı ayrı bulunmuştur. Bulgular: Mevcut KAET listelerinin, anlaşılabilirlik ve Türkçenin sözcük çeşitliliği ve yapısı dikkate alınarak 3 heceli sözcüklerden hazırlandığı bildirilmektedir. Marmara listesinin özellikle çocuklara yönelik materyallerden hazırladığı vurgulanmıştır. Hacettepe listesi, sözcük ve fonem sayısı bağlamında en zengin ve isim dışı sözcüklerin en fazla kullanıldığı listedir. Listelerin, bazı farklılıklar göstermekle birlikte benzer fonem dengesine sahip oldukları görülmektedir. Ancak Marmara listesinde görece /ɣ/(ğ) foneminin daha fazla kullanıldığı, genel olarak ünlülerin ve özellikle de ön ünlülerin oranının, diğer listelere göre daha düşük olduğu görülmektedir. Sonuç: Hacettepe listesi gerek yaygın kullanımı gerekse sözcük ve fonem içeriğinin zenginliğiyle öne çıkmaktadır. Buna karşın Marmara listesi, çocuklara özgü materyallerden hazırlanmıştır ve görece yüksek frekanslardaki işitme kayıplarına daha hassas bir liste gibi görünmektedir. Başkent listesiyse, sözcüklerin büyük oranda isimlerden oluşuyor olması yönünden dikkati çekmektedir. Mevcut sözcük listelerinin, psikometrik eğrilerinin olmaması önemli bir eksikliktir.
KAYNAKLAR
  1. Hirsh IJ, Davis H, Silverman SR, Reynolds EG, Eldert E, Benson RW. Development of materials for speech audiometry. J Speech Hear Disord. 1952;17(3):321-37. [Crossref]  [PubMed] 
  2. Lawson GD, Peterson ME. Traditional measurements in speech audiometry. Speech Audiometry. 1st ed. San Diego: Plural Publishing; 2011. p.27-45.
  3. Brandy WT. Speech audiometry. In: Katz J, Burkard R, Medwetsky L, eds. Handbook of Clinical Audiology. 5th ed. Philadelphia: Lippincott; 2002. p.96-110.
  4. Hudgins CV, Hawkins JE, Kaklin JE, Stevens SS. The development of recorded auditory tests for measuring hearing loss for speech. Laryngoscope. 1947;57(1):57-89. [Crossref]  [PubMed] 
  5. Hawkins S, Warren P. Phonetic influences on the intelligibility of conversational speech. Journal of Phonetics. 1994;22(4):493-511. [Crossref] 
  6. Carlo MA, Wilson RH, Villanueva-Reyes A. Psychometric Characteristics of Spanish Monosyllabic, Bisyllabic, and Trisyllabic Words for Use in Word-Recognition Protocols. J Am Acad Audiol. 2020;31(7):531-46. [Crossref]  [PubMed] 
  7. Mendel LL, Pousson M, Bass JK, Lunsford RE, McNiece C. Spanish pediatric speech recognition threshold test. Am J Audiol. 2019;28(3):597-604. [Crossref]  [PubMed] 
  8. Harris R, Goffi M, Pedalini M, Gygi M, Merrill A. Psychometrically equivalent Brazilian Portuguese trisyllabic words spoken by male and female talkers. Pró-Fono. 2001;13:37-53.
  9. Sargsyan S, Rahne T. Development of speech material for an Armenian speech recognition threshold test. Russian Open Medical Journal. 2021;10(3):321. [Crossref] 
  10. Nissen SL, Harris RW, Slade KB. Development of speech reception threshold materials for speakers of Taiwan Mandarin. Int J Audiol. 2007;46(8):449-58. [Crossref]  [PubMed] 
  11. Harris RW, Nissen SL, Pola MG, McPherson DL, Tavartkiladze GA, Eggett DL. Psychometrically equivalent Russian speech audiometry materials by male and female talkers: materiales de logoaudiometría en ruso psicométricamente equivalentes para hablantes masculinos y femeninos. International Journal of Audiology. 2007;46(1):47-66. [Crossref]  [PubMed] 
  12. Harris RW, Kim E, Eggett DL. Psychometrically equivalent Korean bisyllabic words spoken by male and female talker. Communication Sciences & Disorders. 2003;8(1):244-70. [Link] 
  13. Harris RW, McPherson DL, Hanson CM, Eggett DL. Psychometrically equivalent bisyllabic words for speech recognition threshold testing in Vietnamese. Int J Audiol. 2017;56(8):525-37. [Crossref]  [PubMed] 
  14. Durankaya SM, ÅžerbetçioÄŸlu B, Dalkılıç G, Gürkan S, Kırkım G. Development of a Turkish monosyllabic word recognition test for adults. Journal of International Advanced Otology. 2014;10:172-80. [Crossref] 
  15. Şahin Kamişli Gİ. Türkçede konuşma odyometrisinde kullanılan sözcük listeleri ve cümle testleri. Kemaloğlu YK, Mengü G, Kasapoğlu Çengel H, editörler. Odyolojide Konuşmanın Fonetik (Sesbilgisel) ve Fonolojik (Sesbilimsel) Özelliklerinin Önemi - Türkçe Örneği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2022. p.122-9.
  16. Cevanşir B. Konuşma Odiometrisi Kelime ve Sayı Testleri. İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası Monografi Serisi. 1967;41:1-75.
  17. Cura O. Türkçe Fonetik Test. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayın No: 67. İzmir: Ege Üniversitesi Matbaası. 1967.
  18. KemaloÄŸlu YK, Kamışlı GÅž, Mengü G. Phonemic analysis of Turkish monosyllabic word lists used for speech discrimination word recognition tests. The Turkish Journal of Ear Nose and Throat. 2017;27(4):198-207. [Crossref] 
  19. Nissen SL, Harris RW, Jennings LJ, Eggett DL, Buck H. Psychometrically equivalent trisyllabic words for speech reception threshold testing in Mandarin: Palabras trisilábicas psicométricamente equivalentes para evaluar umbrales de recepción del lenguaje en Madarín. International Journal of Audiology. 2005;44(7):391-9. [Crossref]  [PubMed] 
  20. Çelik H, Baykal NB, Memur HNK. Nitel veri analizi ve temel ilkeleri [Qualitative data analysis and fundamental principles]. EÄŸitimde Nitel AraÅŸtırmalar Dergisi. 2020;8(1):379-406. [Crossref] 
  21. Ergenç İ. Konuşma Dili ve Türkçenin Söyleyiş Sözlüğü. 1. Baskı. İstanbul: Multilingual; 2002.
  22. Zimmer K, Orgun O. Turkish. In: International Phonetic Association, eds. Handbook of the International Phonetic Association: A Guide to the use of the International Phonetic Alphabet. 1st ed. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press; 1999. p.154-8.
  23. Özsoy AS. Türkçe'nin Yapısı. 1. baskı. Vol 1. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi; 2004.
  24. Mengü G. Manyetik Rezonans Görüntüleme Yöntemiyle Türkiye Türkçesi Sesbirimleri Üzerine Bir Değerlendirme. 1. baskı.Ankara: Berikan Yayınevi; 2012.
  25. Guidelines for determining threshold level for speech. ASHA. 1988;30(3):85-9. [PubMed] 
  26. Kemaloğlu YK, Kasapoğlu Çengel H, Mengü G. Odyolojide Konuşmanın Fonetik (Sesbilgisel) ve Fonolojik (Sesbilimsel) Özelliklerinin Önemi: Türkçe Örneği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2022.
  27. Sataloff RT. Voice Science. 2nd ed. San Diego: Plural Publishing; 2017.
  28. EfendioÄŸlu S, Ä°ÅŸcan A. Türkçe ses bilgisi öğretiminde ses olaylarının sınıflandırılması [Classificatıons of phonetic events at the turkish phonetics teaching]. Atatürk Ãœniversitesi Türkiyat AraÅŸtırmaları Enstitüsü Dergisi. 2010;17(43):121-43. [Link] 
  29. Kiliç MA, Erdem M. Türkiye Türkçesindeki 'Yumuşak G'Ünsüzünün Fonetik Analizi.. VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I-II-III-IV (20-25 Ekim 2008), 2013. Türk Dil Kurumu Yayınları. ISBN: 9789751625632. Cilt 3, s: 2809-2826. (Birinci Baskı)
  30. Mengü GY, Kemal KemaloÄŸlu. A visual overwiev of soft g issue in isolated articulation. In: Sofu H, Can C, Deniz Abik A, Özezen Yüceol M, Kilimci A, eds. Turkish Linguistics Accross Boundires. 1st ed. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag; 2020. p.211-20. [Crossref] 
  31. Kim JM, Na MS, Jung KH, Lee SH, Han JS, Lee OH, et al. The best-matched pure tone average and speech recognition threshold for different audiometric configurations. Korean Journal of Otorhinolaryngology-Head and Neck Surgery. 2016;59(10):725-9. [Crossref] 
  32. Hüseyin Y. Türkçede Vurgu (standart dilde ve Türkiye Türkçesi ağizlarinda) [Stress in Turkish (in standard Turkish and dialects of Turkish)]. Kemaloğlu YK, Kasapoğlu Çengel H, Mengü G, editörler. Odyolojide Konuşmanın Fonetik (Sesbilgisel) ve Fonolojik (Sesbilimsel) Özelliklerinin Önemi: Türkçe Örneği. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2022. p.30-5. [Link]