The anatomic variations like agger nasi cell, pneumatised middle turbinate, Haller cell, pneumatized uncinate process and paradoxical middle turbinate contribute formation of recurrent sinusitis. Furthermore, onodi cell is an important anatomic variation because of its relation with the optic nerve. The majority of patients with recurrent sinusitis have one or more of these variations that cause the episodic recurrence of sinusitis and it is important to know their prevalences. Material and Methods: In our study, computerised tomographies of 100 patients who underwent endoscopic sinus surgery due to chronic rhinosinusitis were examined regarding these anatomic variations. Results: We found agger nasi cell in 36%, pneumatised middle turbinate in 33%, paradoxical middle turbinate in 19%, Haller cell in 15%, onodi cell in 14% and pneumatised uncinate process in 4% of the patients. Conclusion: Preoperative identification of these anatomic variations gives advantage to the surgeon for choosing the target areas and reducing the complications during the operation.

Paranazal sinüslerin anatomik varyasyonlarından ager nazi hücresi, pnömotize orta konka, haller hücresi, pnömatize ünsinat proses ve paradoks orta konka, rekürren sinüzit oluşumuna katkıda bulunur. Bunun yanında onodi hücresi, optik sinirle olan ilişkisi nedeniyle cerrahi sırasında dikkat edilmesi gereken anatomik yapı olarak karşımıza çıkmaktadır. Rekürren sinüzitli hastaların büyük bir kısmında bu varyasyonların biri ve/ veya birkaçı birlikte bulunmakta, sinüzitin epizotlar halinde tekrarlamasına sebep olmaktadır ve sıklıklarının bilinmesi önemlidir. Yöntem ve Gereçler: Çalışmamızda kronik rinosinüzit nedeniyle endoskopik sinüs cerrahisi uygulanan 100 hastanın paranazal sinüs bilgisayarlı tomografileri bu anatomik varyasyonlar açısından incelendi. Bulgular: Ager nazi hücresi toplam %36, pnömotize orta konka %33, paradoks orta konka %19, haller hücresi %15, onodi hücresi %14, pnömatize unsinat proses %4 olguda saptandı. Sonuç: Bu anatomik varyasyonların ameliyat öncesi bilinmesi ve saptanması cerraha operasyonda hem müdahale edilecek bölgelerin seçilmesinde, hem de ameliyatta oluşabilecek komplikasyonların azaltılmasında avantaj sağlayacaktır.